'સ્‍કો‌ર્પ‌િન' સબમરીનના સ‌િક્રેટ ડેટાની તફડંચી ભારત માટે કેમ ચ‌િંતાજનક છે ?

ભારતીય નૌકાદળ માટે અત્યાધુનિક ‘સ્કોર્પિન’ સબમરીન્સનો ફ્રાન્સ જોડે કરાયેલો સોદો કયા ચોઘડિયામાં થયો એ કોણ જાણે, પણ તે થયા પછી ભારતના નસીબે ઉદ્વેગ લખાયો હોય એમ લાગે છે. સોદો છેક ૨૦૦૨ની સાલમાં થયો, જે મુજબ ભારતે ૬ ‘સ્કોર્પિન’ બદલ ફ્રાન્સને રૂા.૧૨,૬૦૯ કરોડ ચૂકવવાના હતા. લેખિત કોન્ટ્રાક્ટ પર સહીસિક્કા કરવામાં ત્રણ વર્ષ નીકળી ગયાં, એટલે ૨૦૦૫માં સોદાની રકમ રૂા.૧૫,૪૪૭ કરોડે પહોંચી. ટેક્નોલોજિના હસ્તાંતરણમાં ફ્રાન્સે વધુ કેટલાંક વર્ષ ખેંચી નાખ્યા, એટલે ‘સ્કોર્પિન’ પેટેનું ભારતીય ચૂકવણું આખરે રૂા.૧૮,૦૦૦ કરોડે પહોંચ્યું. સોદાની મૂળ રકમ કરતાં રૂા.૬,૦૦૦ કરોડ વધારે ! ભારતના પક્ષે ઉદ્વેગનો ક્રમ આટલેથી અટક્યો નહિ. આ સબમરીનના બાંધકામનું વર્ષ ૨૦૧૨ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું, પણ મુહૂર્ત છેક ૨૦૧૫માં આવ્યું. પહેલી ‘સ્કોર્પિન’ એ વર્ષે બની ખરી, પણ બ્લેક શાર્ક નામના ટોરપિડોના અભાવે મારકણી ન બની.

૨૦૦૨થી આજ દિન સુધી ‘સ્કોર્પિન’ને લઇ ભારતને એક પછી એક સંખ્યાબંધ હર્ડલ્સ નડ્યાં. ગયા મહિનાની આખરમાં વળી એક અણધારી રુકાવટ આવી, જેની ગંભીરતા જોતાં તેને હર્ડલ ન કહેતાં રીતસર મુસીબતનો પહાડ ગણવો જોઇએ. ‘સ્કોર્પિન’ સબમરીનનાં ટેક્નિકલ પાસાંને લગતો સિક્રેટ ડેટા કોઇ હેકિંગ વડે ધાપી ગયું. ડેટા વ્યૂહાત્મક દષ્ટિએ તો જાણે ‘વજનદાર’ હતો, પણ પ્રેક્ટિકલ સ્વરૂપેય ખાસ્સો વજનદાર બને તેમ હતો. કારણ કે કુલ મળીને ૨૨,૪૦૦ પાનાંમાં સમાય એટલી સંકીર્ણ વિગતો તેમાં હતી. જેમ કે--‘સ્કોર્પિન’ સબમરીનના અન્ડરવોટર વીજાણું સેન્સર્સ અને તેની કામગીરી વિશેની જાણકારી ૪,૪૫૭ પાનાંમાં ફેલાયેલી છે. જળસપાટી ઉપર કામ કરનારાં સેન્સર્સની વિગતોનું વિવરણ ૪,૨૦૯ પાનાં જેટલું છે. ‘સ્કોર્પિન’ની અટેક અને ડિફેન્સ સિસ્ટમને લગતો ડેટા ૪,૩૦૧ પાનાંનો, સંદેશાવ્યવહાર તેમજ દિશાશોધન ઉપકરણો અંગે રજેરજની માહિતી અનુક્રમે ૬,૮૪૧ તથા ૨,૩૧૮ પાનાંની અને ટોરપિડો દાગવા માટેની સંકીર્ણ સિસ્ટમનું વિવરણ ૪૯૩ પાનાંનું છે. આ ઉપરાંત ‘સ્કોર્પિન’ની કાર્યરચનાને લગતો બીજો કેટલોક ખાનગી ડેટા ભાંગફોડિયા હેકરના હાથ લાગ્યો છે. હેકિંગનું કારસ્તાન કોનું એ તો (આ લખાય છે ત્યારે) જાણી શકાયું નથી, પરંતુ વિચાર માગી લેતો સવાલ એ કે ભારતના પડોશી દુશ્મન દેશોને એ ખજાનો હાથ લાગી જાય તો ભારત માટે સંરક્ષણની દષ્ટિએ તેનું પરિણામ શું આવે ? બહુ જ ખતરનાક આવે તે ચોખ્ખી વાત છે.

ભારતમાં બનેલી પહેલી ‘સ્કોર્પિન’, જે પણ હવે ખાનગી ડેટાની તફડંચી બાદ દુશ્મન માટે ખૂલી કિતાબ જેવી છે

ખતરનાક એ રીતે કે અરબી સમુદ્ર માથેનું આકાશ હવે ૧૯૭૧ના યુદ્ધની જેમ રેઢું પડેલું નથી. પાકિસ્તાનનાં PC-3 અરાયન પ્રકારનાં સબમરીનવિરોધી વિમાનો ત્યાં દિવસરાત પેટ્રોલિંગ કરે છે. દુશ્મન સબમરીનને શોધવા માટે એ વિમાનમાં સૂક્ષ્મગ્રાહી રેડાર અને સોનાર છે. એક જ છલાંગે ૩,૮૩૫ કિલોમીટરની બહોળી ત્રિજ્યામાં ફરી વળતું PC-3 અરાયન વિમાન અનેક કિલોમીટર છેટેની સબમરીનને પણ શોધી કાઢતું હોય ત્યારે ભારતીય ‘સ્કોર્પિન’ સબમરીન વિશે રજેરજની માહિતી તેની પાસે હોય એવા સંજોગોમાં તે છાની રહી શકે નહિ. હેકિંગ વડે ખાનગી ડેટાની તફડંચી પામ્યા પછી ‘સ્કોર્પિન’ના સંદેશાવ્યવહારની સિસ્ટમ હવે ખુલ્લી પડી છે, એટલે નૌકાદળના ટોપ સિક્રેટ સંદેશાની આપ-લે માત્ર તેની હાજરીને નહિ, સ્થાનને પણ છતું કરી દે. એ પછી તેને ખતમ કરી નાખવા માટે PC-3 અરાયન વિમાનના ચાલકો પાસે ૨૪ ડેપ્થચાર્જ (પાણીની અંદર ચોક્કસ ઊંડાઇએ ફાટતા જળગોળા) છે અને ટોરપિડો પણ છે. આ જાતનો તખ્તો ગોઠવાયો હોય ત્યાં સબમરીન માટે બચવું સહેલું નથી. આ જાસૂસ-કમ-જલ્લાદ પ્લેન જ્યાં પણ પેટ્રોલિંગ કરતું હોય ત્યાં દુશ્મન સબમરીને સપાટી પર આવવું કે પછી જળસપાટી નજીક રહીને સહેજ નીચે હંકારવું તે મોતને તેડું આપવા બરાબર છે.

લડાઇ વખતે ‘સ્કોર્પિન’ રખે પોતાનું અસ્તિત્વ ગોપિત રાખવામાં અસફળ રહે અને દુશ્મન વિમાને તેની સામે ગાઇડેડ ટોરપિડો છોડ્યો, તો સ્વબચાવ માટે ‘સ્કોર્પિન’ની C303 કહેવાતી ડિફેન્સ સિસ્ટમ સમુદ્રમાં બનાવટી/decoy લક્ષ્યાંકોની તથા જામિંગનાં સાધનોની ભરમાર રચી શકે છે. ‘છેતરાયેલો’ ટોરપિડો તે લક્ષ્યાંકો તરફ વળી જાય, એટલે ‘સ્કોર્પિન’ના માથેથી ઘાત ટળે છે. ભાંગફોડિયા હેકરે ‘સ્કોર્પિન’ની સ્વરક્ષણ ટેક્નોલોજિનો ડેટા પણ તફડાવ્યો છે, એટલે નૌકાદળમાં ‘સ્કોર્પિન’ સામેલ કરવા માગતા ભારત માટે એ તફડંચી ચિંતાનો વિષય ગણવી જોઇએ. આ હેકિંગકાંડને દુઃસ્વપ્ન ગણીને ભૂલી શકાય તેમ નથી અને યાદ કરીને તેના પર આંસુ સારી શકાય તેમ પણ નથી. સવાલ દેશની સુરક્ષાને લગતો છે, માટે ખુદ ‘સ્કોર્પિન’ની સુરક્ષામાં પડેલું ગાબડું પૂરાય નહિ ત્યાં લગી ‘સ્કોર્પિન’ પ્રોજેક્ટને બટ્ટો લાગે એ સંભવ છે. આ સબમરીનને લઇ ભારતના ઉદ્વેગનો જાણે અંત જ નથી.