એક નજર આ તરફ...

05-08-2020. ગુજરાત સમાચાર. શતદલ પૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ  એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા  (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન  www.iamgypsy.in )

02-08-2020. ગુજરાત સમાચાર. રવિ પૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ  એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા  (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન  www.iamgypsy.in )

29-07-2020. ગુજરાત સમાચાર. શતદલ પૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ  એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા  (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન  www.iamgypsy.in )

26-07-2020. ગુજરાત સમાચાર. રવિપૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ  એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા  (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન  www.iamgypsy.in )

22-07-2020. ગુજરાત સમાચાર. શતદલ પૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ  એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા  (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન  www.iamgypsy.in )

19-07-2020. ગુજરાત સમાચાર. રવિપૂર્તિમાં પ્રગટ થયેલો લેખ. કોલમનું નામઃ એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા (તંત્રીઃ ‘જિપ્સી’ મેગેઝિન www.iamgypsy.in )

*એક નજર આ તરફ... by હર્ષલ પુષ્‍કર્ણા* 15-07-2020 ગુજરાત સમાચાર, શતદલ પૂ‌ર્તિનો લેખ. લંકાપતિ રાવણનો વધ કર્યા પછી શ્રીરામ અને તેમના અનુજ લક્ષ્‍મણજી લંકાભ્રમણ માટે નીકળ્યા હતા. સુવર્ણ નગરીની ચમકદમકથી લક્ષ્‍મણજી એટલા અંજાઈ ગયા કે લંકાને સ્‍વર્ગની ઉપમા આપી બેઠા. અહીં કેટલોક સમય રોકાણ કરવાની જ્યારે તેમણે વડીલ બંધુ સમક્ષ ઇચ્‍છા પ્રગટ કરી ત્‍યારે મર્યાદા પુરુષોત્તમે ‘जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी’ શ્લોક ઉચ્‍ચારી અનુજને વાર્યા. માતૃભૂમિનું મહાત્‍મ્ય દર્શાવતો એ શ્લોક મહર્ષિ વાલ્મીકિ કૃત મહાકાવ્ય ‘રામાયણ’માં વાંચવા મળે છે. આ ઉપરાંત વધુ એક ઠેકાણે વાંચી શકાય છેઃ આપણા પડોશી દેશ નેપાળના રાજચિહ્નમાં! સૂર્યવંશી શ્રીરામના મુખેથી નીકળેલું ‘जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी’ વાક્ય નેપાળે એટલી ગંભીરતાથી લીધું છે કે આજ દિન સુધી નથી તે દેશ પર કોઈ પરદેશી હકૂમત સત્તા જમાવી શકી કે નથી નેપાળની ભૂમિનો નાનો સરખોયે ટુકડો અન્‍ય કોઈ દેશની એડી નીચે! જન્‍મભૂમિની રક્ષા કાજે બનતું કરી છૂટવાની નેપાળી પરંપરાનું તેમજ તીવ્ર દેશદાઝનું એ પરિણામ છે. અફસોસની વાત છે કે જન્‍મભૂમિનું મહાત્મ્ય સમજાવતા રાજા રામના શબ્‍દો સમજવામા...

‘શેષનાગ’ જેવી અસાધારણ લંબાઈની માલવાહક ટ્રેન માટે ભારતીય રેલવેએ શરૂ કરેલો ‘પાયથન’ પ્રોજેક્ટ શો છે? હિંદુ પુરાણ મુજબ બ્રહ્મા, વિષ્‍ણુ મહેશ અનુક્રમે સૃષ્‍ટિના સર્જક, પાલક અને વિનાશક છે. બ્રહ્મા દ્વારા સર્જિત સૃષ્‍ટિની તમામ દેખરેખ વિષ્‍ણુની જવાબદારી છે, જે તેઓ ક્ષીરસાગર નામના અફાટ સમુદ્રમાં શેષનાગ પર શયન કરતા નિભાવે છે. મહર્ષિ કશ્યપ અને દક્ષ પ્રજાપતિની કન્‍યા કદ્રુના પુત્ર શેષનાગને ૧,૦૦૦ ફેણ છે, જ્યારે તેમની લાંબી, ભરાવદાર કાયાનો તો અંત જ નથી! માટે જ તેઓ અનંતનાગ કહેવાયા. પુરાણોમાં જેનું વર્ણન કરેલું છે તે સ્‍વર્ગલોકના શેષનાગને તો નજરે જોવાનો સવાલ નથી, પણ જુલાઈ ૨, ૨૦૨૦ના રોજ મહારાષ્‍ટ્રના નાગપુર અને છત્તીસગઢના કોરબા વચ્‍ચે ૨૬૦ કિલોમીટર લાંબા રેલવે  ટ્રેક નજીક હાજર અનેક લોકોએ ૨.૮ કિલોમીટર લાંબા, લોખંડી ‘શેષનાગ’નો સાક્ષાત્‍કાર કર્યો. કુલ મળીને ૨૩૬ ભારખાનાં, ૪ બ્રેક વાન અને ૯ ઇલેક્ટ્રિક એન્‍જિનો સાથે કલાકના ૬૦ કિલોમીટરના વેગે ધસી જનાર એ ‘શેષનાગ’ એટલે કે માલવાહક ટ્રેનનાં જેમણે દર્શન કર્યાં તેઓ તેની અ..ધ..ધ.. લંબાઈ અવાચક બની જોતા રહી ગયા. ધડધડાટી બોલાવતી ટ્રેનનાં એક કે બાદ એક ભારખાનાં નજર સા...

બોયકોટ કે બાયપાસ ‘સર્જરી’? ચીની માલને બાયપાસ કરતા ‘સર્જિકલ ઓપરેશન’ની તાકીદે જરૂર છે, જે નહિ થાય ત્‍યાં સુધી બોયકોટ Made in Chinaની ઝુંબેશ હૃદયરોગના દરદીનો ઇલાજ કબજિયાતની ફાકી વડે કરવા બરાબર છે ------------------------ આત્‍મનિર્ભર બનવાના ખ્‍વાબ સેવતા ભારતમાં સ્‍વાભિમાનનો કૂકડો મોડો તો મોડો, પણ બોલ્‍યો ખરો. ટિકટોક સહિત કુલ પ૯ ચીની મોબાઇલ એપ્લિકેશન્‍સ (Apps) રાતોરાત બ્‍લોક કરીને આપણે ઘણા વખતે સ્‍વમાનનો ખોંખારો ખાધો છે. આ આવકારદાયક પગલું ભરીને એક કાંકરે ત્રણ લક્ષ્‍યાંક સાધ્યા છે. (૧) ભારતમાં ટિકટોક જેવી Appsનાં બિસ્‍તરાં સંકેલાતાં ચીની કંપનીઓને આર્થિક ફટકો પડ્યો છે. જો કે અહીં મહત્ત્વ આંકડાનું નથી, બલકે ફટકો પડ્યો અને તેની અસર દીર્ઘકાલીન રહેશે એ વધુ અગત્‍યની વાત છે. કઈ રીતે તે જુઓ. ટિકટોક નામની App જેણે બનાવી હતી તે બાઇટડાન્‍સ નામની ચીની કંપનીએ ભારતમાં ગયા વર્ષે રૂપિયા ૪૩.૬ કરોડનો બિઝનેસ કર્યો હતો. એક જ વર્ષમાં આંકડો બમણાથી પણ વધીને રૂપિયા ૧૦૦ કરોડના આંકડે પહોંચ્‍યો. ઇન્‍ટરનેટ સર્ફિંગ માટેના UCWeb બ્રાઉઝરની  ચીની કંપનીએ ભારતમાં ગત વર્ષ ૨૨૬ કરોડનો વેપાર કર્યો હતો. આગામી વર્ષે કારોબાર ઓર...

ચીન સાથે બરાબરી કરી શકે એટલી સંખ્યામાં યુદ્ધવિમાનો વાયુસેના પાસે નથી નવાં આવી રહેલાં ૧૨૨ વિમાનો વાયુસેનાની તાકાત વધારશે એમાં શંકા નથી પ્રસંગ ચારેક વર્ષ પહેલાંનો છે, પણ લદ્દાખ સરહદે ચીન સાથે ચાલી રહેલી લશ્‍કરી ખટપટ જોતાં આજે પણ એટલો જ સમયોચિત જણાય તેવો છે. ન્‍યૂક્લિઅર સપ્‍લાયર્સ ગ્રૂપ નામના આંતરરાષ્‍ટ્રીય સંગઠનમાં જોડાવા માટે ભારતે ૨૦૧૬માં પ્રયાસો આદર્યા હતા. પચાસેક દેશોનું તે સંગઠન અણુઊર્જાને લગતા સરંજામના (યુરેનિયમ, અણુરિએક્ટર, યુરેનિયમના સમૃદ્ધિકરણ માટેનાં સાધનો ઇત્યાદિના) ખરીદી-વેચાણ પરનાં કાયદાકાનૂનો તેમજ નિયંત્રણો નક્કી કરવાની સત્તા ધરાવે છે. ભારત એ સંગઠનનું સભ્ય બની જાય તો અણુશક્તિના ક્ષેત્રે વિકસેલી આધુનિક ટેક્નોલોજિ મુક્ત આયાત દ્વારા વસાવવા-વાપરવાનો લાભ તેને મળે, જે કેટલાક દેશોએ લાદેલા રાજકીય પ્રતિબંધોને લીધે છેલ્લાં સાડા ચાર દાયકા થયે મળ્યો નહોતો. ભારતને ન્‍યૂક્લિઅર સપ્લાયર્સ ગ્રૂપમાં સ્થાન અપાવવા માટે અમેરિકા, બ્રિટન, કેનેડા, રશિયા, ફ્રાન્‍સ જેવા દેશો તૈયાર હતા. પરંતુ છેલ્લી ઘડીએ (જૂન ૨૨, ૨૦૧૬ના રોજ) ચીને ડિપ્લોમેટિક ફાચર મારીને ભારતના મનસૂબા પર ટાઢું પાણી ફેરવી દીધું. સંગઠનન...

કુછ યાદ ઈન્‍હેં ભી કર લો... ગલવાનમાંથી પસાર થતી ભારતીય સડક જો ચીન માટે સિરદર્દ છે, તો શ્યોક નદી પર આપણા ઈજનેરોએ ૧૪,૬પ૦ ફીટની ઊંચાઈએ ઊભો કરેલો ચવાંગ રીંગચેન બ્રિજ છાતીમાં ભોંકાતી શૂળ છે. વાંચો તેનું કારણ— લદ્દાખના Durbuk/ દર્બુકથી દૌલત બેગ ઓલ્‍ડી/ Daulat Beg Oldi વચ્‍ચેના મોટરમાર્ગનો નકશો ગૂગલ મેપ્‍સ પાસે માગો તો બે નોખા રૂટ હાજર કરે છે. એક રસ્‍તો દુર્બુકથી વાયા શ્‍યોક-ખાલસર-સુમુર-પનામિક-સસોમા-મુર્ગો છેવટે દૌલત બેગ ઓલ્‍ડીને મળે છે. બીજો રૂટ શ્‍યોક નદીના કાંઠે કાંઠે પસાર થાય છે. ગૂગલ મેપ્‍સ બન્‍ને રૂટની પ્રવાસાવધિ અનુક્રમે દસ કલાક અને સાડા આઠ કલાક દર્શાવે છે, પણ તે આંકડાને શત શત-પ્રતિશત સાચા માની લેવાની જરૂર નથી. લદ્દાખના પહાડી ક્ષેત્રમાં પ્રવાસ કરતા હો ત્‍યારે પ્રવાસાવધિ ગૂગલના એલ્‍ગોરિધમને નહિ, બલકે પ્રાકૃતિક સંજોગોને આધીન હોય છે. આથી હવે પછી શરૂ થતી ચર્ચામાં તે મુદ્દો ધ્‍યાનમાં લેવો રહ્યો. આ કોલમ હેઠળ ૨૪મી જૂને પ્રગટ થયેલા લેખમાં નોંધેલું તેમ દૌલત બેગ ઓલ્‍ડીમાં ભારતે જગતની ઊંચામાં ઊંચી હવાઈપટ્ટી બનાવી છે. ઉત્તર લદ્દાખમાં LAC/ વાસ્‍તવિક નિયંત્રણ રેખા નજીકની આપણી લશ્‍કરી ચોકીઓ માટે દિલ્...

દુશ્મન તરફ દબાતા પગલે જવું અને પછી ઓચિંતી ભીંસ લેવી ચીની ડ્રેગનની રણનીતિ છે લદ્દાખમાં નિયંત્રણ રેખાના મુદ્દે ભારત-ચીન વચ્‍ચેનો મતભેદ ૧૯પ૬થી ચાલ્‍યો આવે છે. નવા અને બન્‍ને પક્ષે મંજૂર હોય તેવા નકશા નહિ બને ત્‍યાં સુધી સરહદી તણાવની તલવાર લટકતી રહેવાની છે શેરીના પેધે પડી ગયેલા ડાઘિયા કૂતરાને ધૂંકાર કરીને હાંકી કાઢો, છતાં તે અમુક કલાકોમાં વળી પાછું શેરીમાં આંટા મારતું જોવા મળે તેવો જ કેસ અરુણાચલ- લદ્દાખમાં આંટો મારી જતા ચીની સૈનિકોનો છે. આપણા જવાનો વાતો (ક્યારેક લાતો) વડે તેમને પાછા ધકેલે, પણ જક્કી ચીના થોડા વખતમાં બૂમરેંગની જેમ રિટર્ન વીથ થેંક્સ પરત આવે છે.  એપ્રિલ, ૨૦૨૦ના આરંભથી લઈને જૂન, ૨૦૨૦ના મધ્યાહ્ન સુધીમાં ચીની સૈનિકો લદ્દાખના ગલવાન ખીણપ્રદેશમાં એક કરતાં વધુ પ્રસંગે દાખલ થયા. અક્સાઇ ચીનની લાઇન ઓફ એચ્‍યુઅલ કન્‍ટ્રોલ/ LAC પર તૈનાત આપણા જવાનોએ તેમને પડકાર્યા અને ખદેડી મૂક્યા. છતાં પેેલા શેરીના હઠીલા વક્રપુચ્‍છ જેવું ‘પૂંછડી વાંકી તે વાંકી’ વર્તન ધરાવતા ચીના વળી પાછા પ્રગટ થયા. જૂન, ૧પ-૧૬ના રોજ ગલવાનની ભૂમિ રણભૂમિ બની અને કેટલાક દિવસ પછી સરહદી વિવાદનો મુદ્દો મંત્રણાના ટેબલ પર આવ્યો...

અહીં વિમાન ઉતારવું પાઇલટો માટે મોતના મુખમાં ઊતરવા જેવું કેમ છે? આમુખઃ આપણા વતનપરસ્‍ત જાંબાઝ પાઇલટો જાનના જોખમે દૌલત બેગ ઓલ્‍ડીમાં શસ્‍ત્રસરંજામનો પુરવઠો પહોંચાડે છે. વાયુ સેનાનો મુદ્રાલેખ नभः स्पृशं दीप्तम् એ સરફરોશોએ સાચા અર્થમાં દીપાવ્યો છે. અવનવા વિશ્વવિક્રમોના સંસ્‍કરણ ‘ગિનેસ બુક ઓફ રેકોર્ડ્ઝ’ મુજબ વિશ્વનું સૌથી ઊંચું એરપોર્ટ ચીન હસ્‍તકના તિબેટમાં આવેલું દાઓચેંગ યાડિંગ છે. સમુદ્ર સપાટીથી તેની ઊંચાઈ ૧૪,૪૭૨ ફીટ છે. સપ્‍ટેમ્‍બર ૧૬, ૨૦૧૩ના રોજ Air China ના અેરબસ A319 પ્રકારના પેસેન્‍જર વિમાને ૧૧૮ મુસાફરો સાથે દાઓચેંગ યાડિંગ એરપોર્ટના રનવે પર પૈડાં ટેકવ્યાં એ સાથે ઉડ્ડયનની આંતરરાષ્‍ટ્રીય તવારીખમાં નવો કીર્તિમાન દર્જ થયોઃ પેસેન્‍જર પ્‍લેનને ૧૪,૪૭૨ ફીટની ઉત્તુંગ ઊંચાઈએ ઉતારવાનો! આ વિક્રમ ઘણું કરીને તો તૂટવાનો નથી, કેમ કે પેસેન્‍જર પ્‍લેને પંદરેક હજાર ફીટ કરતાં વધુ ઊંચાઈએ લેન્‍ડ કરવું અને પછી ત્‍યાંથી ટેક-ઓફ કરવું અત્‍યંત કપરું થઈ પડે. આનું કારણ છે. પંદર હજાર ફીટની ઊંચાઈએ હવા અત્‍યંત પાતળી હોવાથી વિમાનની પાંખો નીચે હવાનું પૂરતું દબાણ સર્જાતું નથી. પાંખો નીચે એર પ્રેશર જો માફકસરનું ન હોય તો...